Jan Brueghel Aksamitny,  Bukiet kwiatów z poczwarkami i motylami, 1612, olej na miedzi.

Powyższa kompozycja to obraz autorstwa jednego z członków znanej rodziny Brueghel, Jana (starszego). Brueghel zwany często aksamitnym był zasadniczo jednym z czterech najważniejszych osobistości artystycznych tej rodziny. Urodzony w Brukseli w roku 1568 pozostawił po sobie wiele dzieł malarskich w których wykazuje on ponadprzeciętny talent w malowaniu kwiatów. Ojcem artysty był mistrzowski malarz Niderlandów Pieter Bruegel, który znany jest nam z wielu arcydzieł takich jak: Wieża Babel, Pejzaż z upadkiem Ikara czy wiele kompozycji obrazujących przysłowia niderlandzkie jak Dwie Małpy z 1562 roku, które nawiązują treścią do powiedzenia: sądzić się o orzech laskowy – czyli krótko mówiąc oznaczało to bezsensowny spór o mało istotną sprawę. Te jak i inne cenne kompozycje ojca Jana Aksamitnego rozsiane są głównie po galeriach miast takich jak Berlin czy Wiedeń. Dziś jednak pragnę przyjrzeć się bliżej twórczości Jana Brueghel’a Aksamitnego a dokładniej jednej z jego kompozycji kwiatowych zatytułowanych Bukiet kwiatów z poczwarkami i motylami, który znajduje się w Accademia Carrara – muzeum sztuki mieszczącym się w mieście Bergamo we Włoszech. Warto zacząć od przydomka Aksamitny jakim został obdarowany ten artysta. Określenie to związane jest ściśle z delikatnością faktury malarskiej, która wyróżnia jego prace oraz harmonią jak i subtelną tonacją kolorystyczną. Jan Brueghel Aksamitny malował w stylu manieryzmu i baroku tworząc przy tym popularny gatunek malarski w sztuce flamandzkiej – XVII wieczne kwiaty i pejzaże. Miał on okazję uczyć się fachu od swej babki Mayken Verhulst (Marie Bessemers) – znanej wówczas miniaturzystki. Artysta ten był nadwornym malarzem arcyksięcia Alberta w Brukseli a także przyjacielem i współpracownikiem Petera Paula Rubensa. W pracowni mistrza flamandzkiego specjalizował się w malowaniu kwiatów, zwierząt i pejzaży… Dzięki temu okresowi zawdzięczamy tym artystom obrazy takie jak: Adam i Ewa w ogrodzie rajskim czy Raj i grzech pierworodny. Z czasem działalność malarską Jana Brueghela kontynuowali jego synowie, Jan III oraz Ambrosius i jego liczni potomkowie. Jan Brughel starszy często jako podobrazia używał miedzianej blachy co powodowało trwałość podłoża oraz brak możliwości negatywnych czynników zewnętrznych działających na obraz. Co ważne, artysta ten był autorem nowego typu przedstawienia: Madonny otoczonej wieńcem kwiatów. Wielu możnych oraz wykształconych odbiorców, twierdziło iż kwiaty w jego dziełach poprzez swą rozmaitość i piękno form pozwalają dostrzec nam wspaniałość stwórcy. Artysta zatem na powyżej kompozycji kwiatowej ukazuje nam wysublimowane bogactwo natury. Kwiaty zanim zostały wyodrębnione w XVII wieku w samodzielne obrazy, pojawiały się w wielu dziełach o tematyce historycznej, mitologicznej czy religijnej. Wówczas przemijające piękno kwiatów oferowało pretekst do snucia refleksji nad naturą człowieka, naturą fizyczną czy boską naturą. Martwa natura staje się tu zatem nośnikiem wielu znaczeń symbolicznych. Kwiaty przedstawione na obrazie to w większości, jak sądzę piwonie będące symbolem dostatku i szczęścia oraz tulipany silnie wiążące się z treściami wanitatywnymi. Tulipan jako vanitas bogactw ziemskich i człowieka. Część z nich przedstawiona jest przez malarza w fazie pełnego rozkwitu, zaś niektóre piwonie są jeszcze jako nierozwinięte pączki. Zastosowany kontrast przez artystę sugeruje Nam zwrócenie uwagi na przemijalność egzystencji, ścięte kwiaty ukazujące bujne bogactwo natury, wydarte z naturalnego otoczenia – uschną, tym samym ofiarując miejsce nierozwiniętym jeszcze pączkom… Ponadto malarz w dolnej części kompozycji przedstawił w sposób bardzo szczegółowy motyle oraz poczwarki. Tym samym ponownie kładząc nacisk na przemijalność. Poczwarka jako stadium rozwojowe owadów informuje nas o ciągłym rozwoju i przeistaczaniu. Jan Aksamitny przedstawia nam niezwykłe bogactwo symboli, zwracając przy tym uwagę na każdy detal kompozycji. Również dekoracyjny wazon może stanowić tu symbol bogactwa, które jednak jest niczym w zestawieniu z przemijalnością życia. Tło kompozycji jest jednolite aby uwagę odbiorcy mogła skupić wyłącznie martwa natura.

Poniżej kilka moich squareshoot’ów wraz z roślinnym wzorem jako inspiracja modowa 🙂